Reklama

Kościół

Wkrótce 85. rocznica kanonizacji św. Andrzeja Boboli

Episkoapt News

W poniedziałek, 17 kwietnia, wypada 85. rocznica kanonizacji jezuickiego męczennika Andrzeja Boboli. Uroczystości, która odbyła się w Rzymie, i późniejszemu sprowadzeniu relikwii do Polski, towarzyszyła niezwykła atmosfera.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Duszochwat

Andrzej Bobola (1591-1657) urodził się najprawdopodobniej w Strachocinie koło Sanoka. Pochodził ze średniozamożnej szlachty. Jako duszpasterz pracował m.in. w Nieświeżu, Wilnie, Łomży, Bobrujsku, Warszawie. Pod koniec życia prowadził misje ludowe na Polesiu. Posługiwał tam wśród zaniedbanych religijnie katolików i prawosławnych, zachęcając tych ostatnich do przejścia na katolicyzm, czym zyskał przydomek „duchochwata”, czyli łowcy dusz. Zginął po okrutnych torturach z rąk Kozaków w Janowie Poleskim na terenie dzisiejszej Białorusi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Po śmierci ukazywał się różnym osobom. Jego ciało, zachowane od rozkładu, odnaleziono 45 lat po jego śmierci w Pińsku. Niezwykłe były losy relikwii, m.in. zostały one wywiezione przez bolszewików do Moskwy i umieszczone na wystawie higienicznej w Ludowym Komisariacie Zdrowia, gdzie miały ilustrować religijny fanatyzm.

Andrzej Bobola został beatyfikowany w 1853 r., kanonizowany w 1938 r., a w 2002 r. ogłoszony drugorzędnym patronem Polski. Jego liturgiczne wspomnienie przypada 16 maja.

„Czynić rzeczy wielkie i wytrwać” – to znaczy być chrześcijaninem

Reklama

Kanonizacja Andrzeja Boboli odbyła się w Watykanie 17 kwietnia 1938 roku, w niedzielę wielkanocną. Na wiele dni przed uroczystością w prasie i radiu w Polsce ukazywały się obszerne zapowiedzi i informacje o męczenniku, a później relacje z kanonizacji. Na uroczystość pojechało z kraju około 40 tysięcy osób. Biskupi zachęcali, żeby z każdej parafii udał się do Rzymu co najmniej jeden delegat.

Organizacja podróży było skoordynowana – uruchomiono pociągi, które pojechały do Rzymu różnymi trasami. Krajowy punkt zborny mieścił się w Katowicach, skąd od 12 kwietnia codziennie wyjeżdżało kilka składów pielgrzymkowych. Koszt wyjazdu wraz z wyżywieniem wynosił średnio 150 zł, co stanowiło równowartość pensji średnio uposażonego nauczyciela szkoły podstawowej i było kwotą znacznie niższą niż ceny podobnych wyjazdów pątniczych i turystycznych. Jak to często bywa przy takich wydarzeniach, niektóre pielgrzymki miały również dodatkowo opcję zwiedzania po drodze atrakcyjnych turystycznie miejscowości, takich jak Wiedeń, Wenecja, Florencja czy nawet Capri.

W Rzymie prasa włoska odnotowała problemy z zakwaterowaniem turystów w związku z licznym napływem Polaków i obywateli innych krajów przybyłych na kanonizację Andrzeja Boboli.

Reklama

Razem z Bobolą zostali kanonizowani: Włoch Giovanni Leonardi i Hiszpan Salwatore da Horta. Papież Pius XI zdecydował się przewodniczyć uroczystości, choć był już wtedy ciężko chory (zmarł 10 miesięcy później). W homilii wygłoszonej w imieniu Ojca Świętego prałat Antonio Bacci najwięcej uwagi poświęcił Boboli: „Ten zaś, którego słusznie łowcą dusz nazwano, Andrzej Bobola, kapłan Towarzystwa Jezusowego, uczy nas gorliwie pracować nad rozszerzeniem Królestwa Bożego, a jako nieugięty męczennik skłania gnuśnych ludzi naszych czasów do męstwa, do podejmowania wszelkich trudów dla Boga i Kościoła według zasady ‘magna facere et perpeti christianum est’ (łac.: „czynić wielkie rzeczy i wytrwać – to znaczy być chrześcijaninem – przyp. KAI)”.

Z okazji kanonizacji wydrukowano tysiące obrazków i ulotek poświęconych świętemu. Przykłady tych publikacji można zobaczyć dzisiaj w muzeum męczennika w jego sanktuarium Warszawie przy ul. Rakowieckiej.

Remont w Pińsku, mauzoleum w Lublinie

Później relikwie św. Andrzeja Boboli zostały sprowadzone do Polski. Podróż relikwii w specjalnym pociągu stała się niemalże świętem narodowym. A w krajach, przez które przejeżdżał pociąg – świętem świętego Andrzeja i Polski. Kiedy się czyta dzisiaj te opisy, przywodzą one na myśl atmosferę pielgrzymek Jana Pawła II do Polski.

Zanim relikwie znalazły się w Polsce, odbyła się dyskusja, gdzie powinny one spocząć. Jezuici z Pińska oraz władze miasta chcieli je mieć u siebie, powołując się na fakt, że święty Andrzej właśnie tam został pochowany po raz pierwszy, w tych okolicach zginął i tam rozpoczął się jego kult. Ojcowie zapobiegliwie przygotowali nawet w kolegiacie ołtarz na relikwie i zrobili remont: zainstalowali światło elektryczne, wyposażyli kościół w dwa nowe ołtarze i 40 artystycznie rzeźbionych dębowych ławek oraz odnowili dzwonnicę i powiesili na niej dzwon, któremu dali imię „Bobola”. Za Pińskiem optowały różne miejscowości, na przykład Kielce i Radom. Ostatecznie to kresowe miasto otrzymało tylko cząstkę relikwii.

Reklama

O integralne relikwie Andrzeja Boboli starało się też Wilno, w którym spędził on wiele lat i które było większym miastem niż Pińsk. Jeszcze jedną opcją był Lublin. Jezuici w 1926 roku przenieśli tam z Krakowa swoje studium teologiczne, wybudowali duży gmach i planowali budowę mauzoleum dla relikwii Boboli. Uczelnia dostała już nawet nazwę Bobolanum, którą zresztą utrzymała także po przeniesieniu do Warszawy w 1952 roku i nosi do dzisiaj.

Ostatecznie zapadła decyzja, że relikwie pojadą do Warszawy. Zdecydował o tym Pius XI, który jako były nuncjusz w Polsce dobrze znał to miasto (jako jedyny dyplomata oprócz tureckiego nie opuścił go w obliczu bolszewickiego zagrożenia w 1920 roku – najpierw dlatego, że spóźnił się na transport dla dyplomatów, ale później świadomie) i ufundował jezuitom siedzibę na Mokotowie, gdzie obecnie znajduje się sanktuarium świętego Andrzeja Boboli.

Zadbano o to, żeby sprowadzenie relikwii było czymś więcej niż jednorazową akcją. Przed uroczystościami organizowane były nowenny, misje święte i pielgrzymki. Najbardziej uroczyście odbyły się one w kościołach, które miały relikwie świętego. Kult Andrzeja Boboli odżył szczególnie na Polesiu, gdzie był wcześniej niemal zapomniany.

Wolne w szkołach

Reklama

Prawie dwa miesiące po kanonizacji, 6 czerwca 1938 roku relikwie męczennika w Rzymie zostały przeniesione do okazałej szklanej trumny ze srebrnymi okuciami w stylu barokowym (w tej samej trumnie spoczywają do tej pory) i odprowadzone na dworzec, skąd udały się do kraju w towarzystwie polskiej delegacji. W komitecie pod przewodem ordynata przeworskiego księcia Andrzeja Lubomirskiego, ubranego w oryginalny żupan z XVII wieku, znalazło się 150 osób „ze wszystkich stanów”. Towarzystwo Wagonów Sypialnych przeznaczyło jeden ze swoich wagonów na kaplicę i obiło go czerwonym adamaszkiem.

Pociąg jechał przez Ljubljanę, Budapeszt, Bratysławę, Ostrawę i Bogumin. Był uroczyście witany przez wielu mieszkańców mijanych krajów.

11 czerwca rano pociąg-kaplica przekroczył granicę Polski i stanął na peronie w Zebrzydowicach. Później jechał z licznymi, długimi przystankami przez: Dziedzice, Oświęcim, Kraków, Katowice, Kalisz, Poznań, Łódź do Warszawy, dokąd dotarł 17 czerwca. Ludzie stali wzdłuż torów i przychodzili na dworce – także wtedy, kiedy pociąg przyjeżdżał przez ich miejscowościach w godzinach nocnych.

Zgodnie z decyzją ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego dzieci z rodzin katolickich dostały wolne od zajęć szkolnych na dni, kiedy ich okolice odwiedzały relikwie. Prasa i radio szczegółowo relacjonowały peregrynację, a nawet prowadziły coś w rodzaju rankingu gorliwości poszczególnych miast w organizowaniu obchodów (na ogół wygrywały Kraków, Poznań i Warszawa). Pisano też o niezwykłym pojednaniu ludzi o różnych poglądach i opcjach politycznych.

Krzyż prezydenta Mościckiego

W Warszawie powitalne przemówienie wygłosił prezydent miasta Stefan Starzyński. Trumna spoczęła najpierw w katedrze, gdzie wiele osób oddawało hołd świętemu.

Reklama

Trzy dni później metropolita wileński Romuald Jałbrzykowski odprawił przed zamkiem królewskim mszę świętą z licznym udziałem duchowieństwa i władz państwowych. Uczestniczyło w niej około 300 tysięcy osób. Prezydent Ignacy Mościcki złożył na trumnie swoje odznaczenie - Krzyż Niepodległości. Później relikwie zostały odprowadzone w uroczystej procesji do kaplicy tak zwanego Domu Pisarzy ojców jezuitów przy ulicy Rakowieckiej 61. Miały tam pozostać do momentu konsekracji planowanej bazyliki (ostatecznie kościół został zbudowany dopiero w latach 80.).

Obszerny reportaż z podróży relikwii sporządziła Polska Kronika Filmowa. 11-minutowy film przetrwał II wojnę światową i dzisiaj można go obejrzeć w internecie (https://www.youtube.com/watch?v=UeraPkdHdOQ).

Z dzisiejszej perspektywy może trudno w to uwierzyć, ale Andrzej Bobola pod koniec lat 30. był w Polsce jednym z najbardziej znanych świętych. Oto drobny, ale wiele mówiący przykład z „Gazety Lwowskiej” z 1938 r.: kiedy Związek Powstańców Wielkopolskich postanowił postawić w Rawiczu pomnik jakiegoś świętego, wybrał Andrzeja Bobolę jako „najpopularniejszego obecnie świętego Polski”.

W PRL skazano go na zapomnienie, bo był „niewygodny” dla władz z trzech powodów: był związany z dawnymi kresami Rzeczpospolitej, należał do propagatorów Unii Brzeskiej, a w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. był wzywany przez mieszkańców Warszawy jako szczególny orędownik i – jak powiedział o Boboli kard. Aleksander Kakowski – „bohater wschodniego frontu” ().

***

Na podstawie: Joanna Operacz, Włodzimierz Operacz, „Boży wojownik. Opowieść o św. Andrzeju Boboli”, Wydawnictwo Esprit, 2022 r.

Podziel się:

Oceń:

2023-04-14 14:18

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do św. Andrzeja Boboli w czasie epidemii

W dniach 7-16 grudnia 2020 roku przy relikwiach św. Andrzeja Boboli w Sanktuarium Narodowym w Warszawie będzie odmawiana ogólnopolska Nowenna do św. Andrzeja Boboli w czasie pandemii pod patronatem Konferencji Episkopatu Polski. Modlitwa nowennowa będzie transmitowana online.

Więcej ...

Święty Brunon-Bonifacy z Kwerfurtu - arcybiskup misyjny

Fragment fresku przedstawia męczeńską śmierć z rąk pogan św. Brunona z Kwerfurtu

pl.wikipedia.org

Fragment fresku przedstawia męczeńską śmierć z rąk pogan św. Brunona z Kwerfurtu

W kalendarzu liturgicznym przypada 12 lipca wspomnienie obowiązkowe św. Brunona-Bonifacego z Kwerfurtu - mnicha benedyktyńskiego, kapelana cesarskiego, arcybiskupa misyjnego i męczennika. W 2009 r. Kościół uroczyście obchodził 1000. rocznicę jego męczeńskiej śmierci w okolicach Giżycka.

Więcej ...

Papież Leon XIV bije rekordy popularności w mediach społecznościowych!

2025-07-12 12:44

Red

Oficjalny profil papieski @Pontifex na platformie X (dawny Twitter) ma ponad 53 miliony followersów, natomiast @Pontifex – Pope Leo XIV na Instagramie - 14 milionów. Te dane zaskakują i wskazują, że wybór kardynała Prevosta na papieża stał się także wydarzeniem komunikacyjnym.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to...

Wiara

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to...

Francja: profanacja w bazylice Sacré-Coeur; mężczyzna...

Kościół

Francja: profanacja w bazylice Sacré-Coeur; mężczyzna...

Trwa walka ze zdejmowaniem krzyży w... Niemczech. Jest...

Europa

Trwa walka ze zdejmowaniem krzyży w... Niemczech. Jest...

Nie dam się zwyciężyć złu, lecz zło dobrem...

Wiara

Nie dam się zwyciężyć złu, lecz zło dobrem...

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny...

Wiadomości

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny...

Watykan: zmiany w nuncjaturach, w tym w Warszawie

Kościół

Watykan: zmiany w nuncjaturach, w tym w Warszawie

Watykan podjął decyzję ws. domniemanych objawień blisko...

Kościół

Watykan podjął decyzję ws. domniemanych objawień blisko...

Zmarł bp Władysław Bobowski

Kościół

Zmarł bp Władysław Bobowski