„Nowy układ administracyjny Kościoła w Polsce nie był jakimś zaskoczeniem. Wcześniej były, oczywiście, spotkania i przygotowania do tego wydarzenia. Wówczas odbyła się historyczna konferencja episkopatu w Gnieźnie, w miejscu historycznej pierwszej metropolii w Polsce. Biskupi przez ten fakt chcieli, aby Gniezno duchowo było ojczyzną wszystkich nowych metropolii w Polsce. Przy tworzeniu nowych metropolii liczono się z wcześniejszą historią. Decyzja ta została ogłoszona w uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny” – wspominał w rozmowie z „Niedzielą” śp. abp senior Stanisław Nowak, który będąc czwartym biskupem częstochowskim, po podniesieniu diecezji do rangi archidiecezji został pierwszym metropolitą częstochowskim.

„Trzeba również zauważyć, że nasza archidiecezja ruszyła w nowy czas naznaczona tajemnicą krzyża. Rok 1992 był dla nas bardzo trudny. Kilka miesięcy po ogłoszeniu nowej struktury archidiecezji zmarło dwóch naszych biskupów pomocniczych: Franciszek Musiel (2 grudnia 1992 r.) i Tadeusz Szwagrzyk (7 grudnia 1992 r.)” – opowiadał abp Nowak.

Archidiecezja częstochowska liczy: 312 parafii (w tym jedną personalną), 36 dekanatów, 4 regiony duszpasterskie (częstochowski, radomszczański, zawierciański i wieluński) oraz 3 rektoraty. Na jej terenie mieszka 707 512 osób (w tym 686 686 katolików – dane z 2021 r).

Metropolitą częstochowskim jest abp Wacław Depo. W posłudze wspierają go biskup pomocniczy Andrzej Przybylski oraz bp senior Antoni Długosz.

Patronką archidiecezji częstochowskiej jest Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski, a metropolii częstochowskiej patronuje Najświętsza Maryja Panna Częstochowska. Główną świątynią jest bazylika archikatedralna Świętej Rodziny w Częstochowie.