Chcemy ocalić od zapomnienia dawne zwyczaje, a w Gromadzie pokazujemy, jak wyglądało darcie pierza na wiano dla panny młodej – tłumaczyła dyrektor GOK w Biłgoraju, Celina Skromak: – Większość tych zwyczajów dawnej wsi po prostu uległo już zapomnieniu. Tylko niektóre przetrwały w okrojonej formie, a niektóre żyją jeszcze tylko i wyłącznie w pamięci naszych babć i dziadków. Widowisko o darciu pierza pannie młodej na wiano opowiada o tym, jak kiedyś w długie, jesienne wieczory zbierały się kobiety, aby wspólnie drzeć pierze gęsi na poduszki i na pierzyny. Był to taki wyjątkowy czas na wsi, kiedy ludzie chcieli się spotykać, razem pobyć, czas na wymianę doświadczeń, informacji i plotek, co się ciekawego w okolicy zadziało – tłumaczyła.
Teresa Kornik z Zespołu ‘Czeremcha’ z Gromady napisała scenariusz i wyreżyserowała widowisko w oparciu o własne doświadczenia: – Scenariusz wzięłam z własnego doświadczenia, bo sama na wiano dostałam takie poduszki i pierzyny. Pamiętam jak przychodziły do nas sąsiadki i razem to wiano przygotowywano, chodziły tzw. swaty, i tych obrzędów i zwyczajów było bardzo dużo. Musimy to ocalić i przekazać młodym – mówiła.
Reklama
Drugie spotkanie odbyło się w Bukowej, gdzie Zespół ‘Jarzębina’ zaprezentował widowisko ‘Kumie zróbcie mi gromnicę’. Wplecionemu w fabułę spektaklu pokazowi toczenia gromnicy towarzyszyły wszystkie wierzenia i zwyczaje związane z tą ważną świecą. Gromnica w tradycji ludowej towarzyszy człowiekowi od momentu narodzenia aż do śmierci. Poświęcona gromnica chroni rodzinę od nieszczęść, grzmotów i błyskawic, odstrasza wilki, a światło gromnicy prowadzi i oświetla drogę przez całe życie. W widowisku podkreślono również wartości lecznicze przędziwa od poświęconej gromnicy i wosku wylewanego na przestrach. Widowisko ubarwiono przepięknym śpiewem archaicznych kolęd o Matce Boskiej Gromnicznej.
Trzecie i ostatnie spotkanie miało miejsce w Dereźni, gdzie można było zobaczyć widowisko zatytułowane ‘Korbon dla Jagusi’ przygotowane przez Zespół ‘Zorza’ z Dereźni. Sztuka porusza problem opieki nad dzieckiem podczas nasilonych prac polowych, tutaj w okresie żniw. Przypomina wszystkie zwyczaje związane z pielęgnacją i opieką nad dzieckiem, poczynając od przygotowania polnej kołyski, poprzez karmienie i przewijanie niemowlęcia, aż po ochronę od uroków. Widowisko ubarwiają nastrojowe ludowe kołysanki i dowcipne przyśpiewki dożynkowe. Widowisko ‘Korbon dla Jagusi’ spotkało się z gorącym aplauzem zgromadzonej w remizie młodej publiczności. Stało się też okazją do pogłębienia integracji międzypokoleniowej i wymiany doświadczeń między dorosłą i dziecięcą grupą teatralną.
Młodzież szkolna obecna na warsztatach z ogromnym zainteresowaniem poznawała zwyczaje dawnej wsi, podziwiając wnętrze izby wiejskiej i grę aktorską swoich babć i dziadków oraz kolegów ze szkoły.
Spotkania zorganizowano w ramach projektu ‘Teatr obrzędowy przekaźnikiem tradycji’ dofinansowanego przez Narodowe Centrum Kultury w ramach programu ‘EtnoPolska 2020’ realizowanego przez Gminny Ośrodek Kultury w Biłgoraju.
