Na krakowskim rynku 10 kwietnia 1525 r. ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego Albrecht Hohenzollern klęczał z pokorą przed Zygmuntem I Jagiellonem, składając mu hołd lenny i przysięgając wierność królowi polskiemu oraz jego potomkom. Monarcha wręczył mu chorągiew, na której widniał wizerunek czarnego orła, którego głowy nie zdobiła korona. Koronę wraz z literą „S”, czyli pierwszą literą łacińskiego tłumaczenia imienia króla (Sigismundus), orzeł miał na szyi. Miało to symbolizować podległość i zależność powstałego właśnie Księstwa Pruskiego od Rzeczypospolitej.

Krzyżacka zmora

Państwo zakonu krzyżackiego było przez prawie 300 lat prawdziwym zagrożeniem dla żywotnych interesów Polski i Litwy. Kończący wojnę trzynastoletnią drugi pokój toruński z 1466 r. zawarty przez Kazimierza Jagiellończyka nie rozwiązywał problemu. Królestwo Polskie odzyskało wprawdzie Pomorze Gdańskie, ziemie chełmińską i michałowską, a także powiększyło swe posiadanie o Warmię, Żuławy Wiślane, Malbork i Elbląg, ale imperialne marzenia Krzyżaków, mających teraz swą siedzibę w Królewcu, nie zostały definitywnie zniszczone. Krzyżakom sprzyjali i papież, i cesarz, w konsekwencji czego korzystne dla Polski rozwiązania pokoju toruńskiego nie były przez dziesięciolecia uznawane, a tym samym mogły być – i były – podważane. Było to o tyle ciekawe, że Krzyżacy tamtej doby nie mieli już praktycznie nic wspólnego z ideą, dla której w czasie wypraw krzyżowych powstał w Jerozolimie Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego. Jak zgodnie przyznają badacze, byli oni w większości „moralnie przegnili” i na wskroś zeświecczeni. Ale 2-letnia wojna z nimi, prowadzona w latach 1519-21 za panowania Zygmunta I, uzmysławiała, że są jednak nadal niebezpieczni. Debaty o tym, jak położyć temu kres, nie gasły na wawelskim dworze od dziesięcioleci. Sekretarz królewski ks. Jan Dantyszek, późniejszy biskup chełmiński, który do historii przeszedł jako pierwszy ambasador w dziejach dyplomacji polskiej, uważał, że należy raz jeszcze zbrojnie wystąpić przeciwko państwu krzyżackiemu i przyłączyć jego ziemie wprost do Królestwa Polskiego.